29 Μαρτίου 2014

Μπρόκολο ένα λαχανικό υψηλής διαιτητικής αξίας



Θεωρείται από τα πλέον ενδιαφέροντα λαχανικά που μπορούμε να καλλιεργήσουμε στον κήπο μας, αφού η κατανάλωση του έχει πολλαπλά οφέλη για την ανθρώπινη υγεία. Η καλλιέργεια του, από την μεταφύτευση μέχρι την συγκομιδή απαιτεί ανάλογα με την εποχή και την ποικιλία από 60 110 ημέρες και η συνολική του απόδοση μπορεί να φθάσει μέχρι 1,5 τόνο ανθοκεφαλές στο στρέμμα.


Image and video hosting by TinyPic

Το μπρόκολο αποτελεί μια από τις κυριότερες πηγές αμινοξέων που περιέχουν θείο, ενώ είναι άριστη πηγή μεταλλικών στοιχείων, όπως ασβέστιο, σίδηρος, μαγνήσιο, κάλιο και φώσφορος. Είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε διαιτητικές ίνες, οι οποίες όπως είναι γνωστό συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εντέρου. Επίσης περιέχει σημαντικές ποσότητες σε αντιοξειδωτικές ουσίες, (π.χ. βιταμίνες C,E και β-καροτένιο) οι οποίες μπορούν να προστατέψουν τα κύτταρα από τις βλαβερές δράσεις των ελεύθερων ριζών που όλο και περισσότερο σχετίζονται με την γήρανση και τις χρόνιες ασθένειες του ανθρώπου (αρθρίτιδα, αρτηριοσκλήρωση, διαβήτη, καρκίνο κ.α.).
Η ολική του συγκέντρωση σε αντιοξειδωτικά είναι από τις μεγαλύτερες μεταξύ των καλλιεργουμένων λαχανικών( π.χ. σχεδόν τετραπλάσια από την τομάτα, το φασολάκι και το καρότο, τριπλάσια από την πατάτα, το  λάχανο ή το μαρούλι και σχεδόν διπλάσια από την μελιτζάνα και το μπιζέλι). Επίσης είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε βιταμίνη C, φολικό οξύ και Ω-3 λιπαρά. Η American Cancer Society προτείνει την κατανάλωση του μπρόκολου και γενικά των σταυρανθών λαχανικών με σκοπό την μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου. Αρκετές μελέτες συσχετίζουν την αντικαρκινική του δράση με την υψηλή του συγκέντρωση σε γλυκοσινολίτες (0,7-2,1 γρ./κιλό), η οποία είναι από τις υψηλότερες που έχουν παρατηρηθεί μεταξύ των καλλιεργούμενων λαχανικών. 
Απαιτήσεις σε κλίμα
Θεωρείται λιγότερο απαιτητικό σε κλιματικές συνθήκες σε σχέση με το κουνουπίδι. Η ανάπτυξη των βλαστών και των φύλλων ευνοείται από θερμοκρασίες κοντά στους 21 και 28 βαθμούς κελσίου και η ανάπτυξη της ανθοκεφαλής από 15-20 βαθμούς κελσίου. Αν και είναι ανθεκτικό στο κρύο, μπορεί να προκληθούν σημαντικές ζημιές αν σημειωθεί παγετός κατά την περίοδο σχηματισμού των ανθοταξιών. Ανάλογα με την ποικιλία που θα διαλέξουμε υπάρχουν διαφοροποιήσεις όσον αφορά την ανάγκη έκθεσης τους σε χαμηλές θερμοκρασίες για τον σχηματισμό των ανθικών στελεχών. Για παράδειγμα οι πρώιμες και μέσης πρωιμότητας ποικιλίες δεν απαιτούν περίοδο χαμηλών θερμοκρασιών, ενώ οι όψιμες και αυτές που καλλιεργούνται το χειμώνα απαιτούν χαμηλές θερμοκρασίες για να μπορέσουν να δημιουργήσουν ανθοκεφαλή και να ανθίσουν. Επομένως χρειάζεται προσοχή κατά την επιλογή της ποικιλίας. Επίσης οι πρώιμες ποικιλίες ευδοκιμούν καλύτερα στα ελαφρά και στα πολύ βαριά εδάφη. Γενικά ως φυτό αγαπά το νερό και μόνο όταν υπάρχει επάρκεια επιτυγχάνονται οι υψηλότερες αποδόσεις.
Σπορά και φύτευση
Η σπορά αρχίζει την άνοιξη και συνεχίζεται μέχρι τον Αύγουστο ή και τον Σεπτέμβριο ή και αργότερα ανάλογα με την περιοχή και την εποχή κατά την οποία επιθυμεί να συγκομίσει ο καλλιεργητής. Για παράδειγμα, σπορά νωρίς την άνοιξη θα δώσει παραγωγή κατά την θερινή περίοδο. Αντίθετα σπορά κατά τον Μάιο Ιούνιο η παραγωγή ξεκινά το φθινόπωρο και συνεχίζεται το χειμώνα, ενώ σπορά τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο θα δώσει παραγωγή την επόμενη άνοιξη. Συνήθως η σπορά γίνεται απευθείας στο έδαφος του σπορείου σε γραμμές και σε βάθος 1-1,5 εκατοστά ή σε δίσκους από φελιζόλ ή κύβους εδάφους ή σε ατομικά γλαστράκια. Για να επιμυκηνθεί η περίοδος συγκομιδής αντί να σπείρουμε όλο το σπόρο σε μια δόση μπορούμς να τον σπείρουμε σε περισσότερες δόσεις οι οποίες θα απέχουν μεταξύ τους 2-3 εβδομάδες. Σημειώνεται ότι μπορούμε να αποφύγουμε τη σπορά εφόσον επιλέξουμε να αγοράσουμε σπορόφυτα από το εμπόριο. Η μεταφύτευση ξεκινά περίπου όταν τα φυτάρια αποκτήσουν 4-6 φύλλα ή περίπου ενάμιση μήνα μετά τη σπορά. Προτιμάται να γίνεται κατά τις απογευματινές ώρες ή σε νεφοσκεπείς ημέρες. Οι πιο συνηθισμένες αποστάσεις φύτευσης για το μπρόκολο είναι μεταξύ των γραμμών 40-90 εκ. και επί των γραμμών 20-40 εκατοστά. 
Συγκομιδή 
Ξεκινά από την κεντρική ανθοκεφαλή (κορυφαία), όταν αυτή φτάσει σε κατάλληλο μέγεθος, τα άνθη είναι μικρά κα η κεφαλή συνεκτική. Καθυστέρηση στη συγκομιδή έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη των ανθέων, τη χαλάρωση της ανθοκεφαλής και την υποβάθμιση της ποιότητας. Μετά την αφαίρεση της κεντρικής ανθοκεφαλής δίνεται η δυνατότητα στην ανάπτυξη πλευρικών ανθκεφαλών, οι οποίες βέβαια είναι μικρότερες σε μέγεθος. Κατά την συγκομιδή οι ανθοκεφαλές κόβονται με μέρος του στελέχους μήκους 10-15 εκατοστά περίπου και στη συνέχεια τις βάζουμε αμέσως στο ψυγείο.